84. posiedzenie plenarne Europejskiej Rady Ochrony Danych, 19-20.09.2023 r.

W dniach 19-20 września 2023 r., podczas 84. posiedzenia plenarnego Europejskiej Rady Ochrony Danych (EROD) w Brukseli, EROD wraz i Europejskim Inspektorem Ochrony Danych (EIOD) przyjęli Wspólną opinię w sprawie wniosku Komisji Europejskiej dotyczącego rozporządzenia w sprawie dodatkowych przepisów proceduralnych dotyczących egzekwowania RODO. Wniosek ten ma na celu zapewnienie terminowego prowadzenia postępowań i dostarczania szybkich środków ochrony prawnej dla osób fizycznych w sprawach transgranicznych, poprzez harmonizację szeregu różnic proceduralnych w całej UE, a także usprawnienie procedury współpracy transgranicznej. Wniosek jest następstwem listy życzeń przesłanej przez EROD do Komisji Europejskiej w październiku 2022 r.

Anu Talus, Przewodnicząca EROD, powiedziała: „Z zadowoleniem przyjmujemy szybką reakcję Komisji na nasze wezwanie do działania i cieszymy się, że nasza lista życzeń została teraz przekształcona w konkretny wniosek prawodawczy, który uzupełni RODO. Dzięki tej wspólnej opinii chcemy zapewnić, aby nowe rozporządzenie było korzystne dla wszystkich zaangażowanych stron. Biorąc pod uwagę jego duże znaczenie, wzywamy współprawodawców do szybkiego przyjęcia tego nowego rozporządzenia”.

Wojciech Wiewiórowski, EIOD, powiedział: „Wniosek Komisji jest pożądaną próbą sprostania niektórym wyzwaniom zidentyfikowanym przez ekspertów i praktyków, związanym z zarządzaniem mechanizmem punktu kompleksowej współpracy (ang. One-Stop-Shop). Mamy nadzieję, że nasza wspólna opinia przyczyni się do dalszej poprawy przyszłych przepisów, a w szczególności do terminowego rozstrzygania spraw transgranicznych oraz do zapewnienia poszanowania praw procesowych skarżących, mając na uwadze ograniczenia związane z modelem egzekwowania RODO. Ponadto wzywamy współprawodawców do wykorzystania tej okazji do usunięcia praktycznych przeszkód w skutecznej współpracy między krajowymi organami ochrony danych a EIOD”.

EROD i EIOD z zadowoleniem przyjmują wysiłki Komisji na rzecz harmonizacji informacji, które należy dostarczyć, aby skarga została uznana za dopuszczalną i wzywają do wyczerpującej harmonizacji wymogów dopuszczalności. Organy odnotowują również pozytywnie wyjaśnienia dotyczące prawa dostępu do akt w postępowaniach administracyjnych. Ponadto propozycja Komisji, aby wzmocnić wypracowywanie porozumienia na wczesnym etapie procedury współpracy, jest kluczem do bardziej skutecznej i wzmocnionej współpracy w zakresie egzekwowania prawa.

Wśród kilku innych zaleceń EROD i EIOD uważają, że propozycje dotyczące wypracowywania porozumienia można by dodatkowo ulepszyć, zapewniając większe zaangażowanie organów, których sprawa dotyczy, w poszczególne etapy procedury, ponieważ pozwoliłoby to uniknąć ewentualnych sporów na późniejszym etapie postępowania. W szczególności "wstępne ustalenia" skierowane do stron objętych postępowaniem wyjaśniającym oraz "wstępna opinia" o odrzuceniu skargi powinny być udostępniane organom nadzorczym, których sprawa dotyczy, przed ich przekazaniem stronom objętym postępowaniem wyjaśniającym lub skarżącemu. Ponadto, w odniesieniu do niektórych kroków proceduralnych, należy określić terminy, z możliwością ich przedłużenia w należycie uzasadnionych okolicznościach, aby umożliwić szybkie i skuteczne egzekwowanie przepisów.

EROD i EIOD podkreślają, że wniosek nie powinien nadmiernie ograniczać możliwości zgłaszania przez organy ochrony danych mających znaczenie dla sprawy i uzasadnionych sprzeciwów do projektu decyzji, w tym dotyczących zakresu postępowania. Wzywają również współprawodawców, aby nie zmieniali obecnego podejścia do prawa stron do bycia wysłuchanym w procedurze rozstrzygania sporów, która jest uruchamiana, gdy organy ochrony danych nie osiągną porozumienia w danej sprawie.

Proponowana zmiana wymagałaby od przewodniczącego EROD przedstawienia stronom objętym postępowaniem i skarżącemu "uzasadnienia". Wydaje się, że nie jest to zgodne z architekturą systemu kompleksowej współpracy; jest to również zbędne w świetle obecnej praktyki, która umożliwia EROD należyte uwzględnienie opinii stron i podjęcie decyzji w wyznaczonym terminie.

W odniesieniu do trybu pilnego na podstawie art. 66 ust. 2 RODO, EROD i EIOD wzywają współprawodawców do sprecyzowania, że ostateczne środki są przyjmowane przez właściwe organy ochrony danych i, w stosownych przypadkach, mają szerszy zakres niż terytorium wnioskującego organu ochrony danych.

Wreszcie, jak podkreślił EIOD w swoim wkładzie w inicjatywę Komisji, przesłanym Komisji w kwietniu 2023 r., należy zająć się istniejącymi praktycznymi przeszkodami w skutecznej współpracy między krajowymi organami ochrony danych a EIOD. EROD i EIOD zalecają zatem wprowadzenie konkretnego przepisu w tym zakresie.

EROD i EIOD przyjęli również Wspólny wkład w odpowiedzi na konsultacje publiczne Komisji Europejskiej w sprawie wzoru sprawozdania dotyczącego opisu technik profilowania konsumentów zgodnie z art. 15 aktu o rynkach cyfrowych (DMA). Zgodnie z DMA, wyznaczeni strażnicy dostępu będą musieli corocznie przedkładać sprawozdania dotyczące opisu technik profilowania konsumentów Komisji Europejskiej. Projekt szablonu ma na celu określenie, co strażnicy dostępu powinni zawrzeć w niezależnie kontrolowanych opisach swoich technik profilowania. Opisy te będą przekazywane przez Komisję do EROD i będą stanowiły podstawę do podejmowania działań w zakresie egzekwowania prawa przez organy ochrony danych. 

EROD i EIOD sformułowali kilka zaleceń mających na celu doprecyzowanie zakresu wymaganych przez Komisję informacji, które będą przekazywane do EROD. Organy zalecają, aby strażnicy dostępu dostarczali dodatkowych informacji dotyczących kategorii przetwarzanych danych osobowych i ich źródeł, cyklu życia danego przetwarzania, podstawy prawnej, na której się opierają, środków podjętych w odniesieniu do praw osób, których dane dotyczą, oraz opisu odpowiednich zabezpieczeń technicznych wdrożonych przez strażników dostępu.